Có thể câu hỏi này không xuất hiện nhiều ở giai đoạn còn đi học, nhưng ngay từ khi chúng ta quan tâm nhiều và đặt nhiều tâm trí, sức lực, thời gian vào trong một thiết kế ... chúng ta sẽ mong muốn đạt được những ý tưởng tốt hơn, hay hơn, hiệu quả hơn khi làm việc với thiết kế đó.
TRƯỚC TIÊN, CÙNG NHẬN ĐỊNH XEM TỪ "TỐT" Ở ĐÂY CÓ NGHĨA NHƯ THẾ NÀO?
Trước khi vào sâu hơn, mình note cho các bạn là mình sẽ đưa ví dụ xuyên suốt bài viết thông qua một đề tài mô phỏng: Thiết kế chuột Ergonomic (google Ergonomic Mouse) cho toàn bộ những người đang phải làm việc rất lâu và thường xuyên với máy tính.
Trong quá trình triển khai Thiết Kế Công Nghiệp, Thiết Kế Sản Phẩm từ khâu research cho đến khâu chuyển giao sản xuất thiết kế đó, người làm thiết kế thường xuyên phải đưa ra rất rất nhiều ý tưởng để phải giải quyết những vấn đề, các vấn đề có thể bắt đầu từ bất kì đâu:
Đối tượng khách hàng đặt ra trong brief khó tương thích với cách sử dụng của sản phẩm. (VD: chuột máy tính ergonomic dành cho cả 2 nhóm người thuận tay phải và trái)
Lên ý tưởng nhưng chỉ được 1 2 concept, không có nhiều hướng để đánh giá và chọn lựa.
... hoặc kể cả không có bất kì vấn đề gì thì bạn vẫn phải đẻ ra ý tưởng
Trong Thiết Kế Công Nghiệp, những ý tưởng mới nếu có thể sử dụng được thì đều là ý tưởng tốt, nhưng khi chúng ta có quá ít ý tưởng chúng ta sẽ rất khó để biết được ý tưởng đó của chúng ta đã tốt nhất, tốt nhì hay chưa. Bởi khi chưa đặt chúng vào ở một bức tranh toàn cảnh, chúng ta khó có thể đánh giá và so sánh các ý tưởng đó một cách toàn diện và đầy đủ. Bạn cũng có thể hình dung là khi công ty bạn chỉ có một ứng cử viên thì làm sao bạn lấy mà so sánh được cho ai, chính vì vậy mà cạnh tranh lành mạnh khi tuyển dụng là cần thiết.
Khi chúng ta trong giai đoạn xây dựng ý tưởng của Thiết Kế Công Nghiệp, khi vừa nảy ra một ý tưởng thì thường chúng ta sẽ đâm vào và đào sâu đến tận cùng, thay vì liệt kê ra hết toàn bộ những ý tưởng chúng ta có thể có được trước khi bắt tay vào đi sâu. Chính yếu tố này làm đại đa số các bạn sinh viên trong ngành Thiết Kế Công Nghiệp bị nản chí khi duyệt đồ án, đào vào rồi mới thấy không ổn, mới thấy là đã vượt quá mức thời gian cho phép rồi mà không ra gì (đoạn này hay xin Giảng Viên Đồ Án để đổi đề tài). Để tránh gặp trường hợp này, mình thường xuyên phải nhắc các bạn từng làm việc chung với mình: Khi bước vào giai đoạn phát triển ý tưởng của Thiết Kế Công Nghiệp, chúng ta phải đi từ rộng đến hẹp, nông đến sâu; hãy tưởng tượng như hình dạng cái phễu, ban đầu hãy làm cho phần miệng bự nhất có thể, sau khi sàng lọc sẽ thu hẹp lại dần và sau đó là đoạn đẩy xa những ý tốt nhất và hay nhất.
Neo Nguyen đang hướng dẫn phương pháp Nghiên cứu khách hàng cho các bạn sinh viên ngành Thiết Kế Công Nghiệp tại trường Đại học Tôn Đức Thắng
CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỂ CÓ Ý TƯỞNG TỐT HƠN TRONG THIẾT KẾ SẢN PHẨM, THIẾT KẾ CÔNG NGHIỆP
Đối với ngành Thiết Kế Công Nghiệp và Thiết Kế Sản Phẩm, có 2 nhóm chủ đạo "để tốt hơn" đó là aesthetic (thẩm mỹ) và functional (công năng).
VỀ THẨM MỸ - AESTHETIC
Khi nói về yếu tố Thẩm mỹ của Thiết Kế Công Nghiệp, mình rất muốn trả lời câu này một cách thỏa đáng và cặn kẽ, nhưng như chúng ta đã hiểu thì mỗi người đều có cảm nhận và ý niệm khác nhau về thẩm mỹ, hay nói đúng hơn là về đẹp - xấu. Tất cả những gì mình có thể nói đó là người thiết kế cần thường xuyên quan sát, học các Thiết Kế Công Nghiệp của khắp mọi nơi và thực hành tạo ra thiết kế một cách thường xuyên. Điều này giúp người thiết kế có một lượng kiến thức và kinh nghiệm dày dặn và đa dạng, tạo cho mình một "thư viện" ý tưởng về thẩm mỹ, chính như vậy mà chúng ta sẽ tùy biến, tinh chỉnh rất đơn giản khi gặp các khách hàng khác nhau hoặc khi được đưa vào các nhóm sản phẩm, phân khúc sản phẩm khác nhau.
Hay nói cách khác, nếu bạn bí ý tưởng ở thẩm mỹ trong Thiết Kế Công Nghiệp, khả năng cao đó là "thư viện" về thẩm mỹ của bạn còn đang quá ít "sách".
Một trong các kênh xem thiết kế miễn phí mà mình đề xuất:
Behance
Coroflot
Yanko
VỀ CÔNG NĂNG - FUNCTIONAL
Câu trả lời của mình luôn luôn sẽ là Mind Mapping.
Trong Thiết Kế Công Nghiệp, lượng dữ liệu cần cho một dự án là rất nhiều, để hệ thống được toàn bộ mọi dữ liệu ngay từ bước đầu tiên mới bắt tay vào làm, chúng ta phải sử dụng Mind Map. Đây là phương pháp đơn giản giúp hệ thống và tạo liên kết các cấp bậc phức tạp của thông tin, dữ liệu. Khi google về Mind Map, chắc chắn ai cũng thấy nó kiểu hình dạng là từ một điểm dẫn ra nhiều điểm, rồi từ nhiều điểm đó lại chia dẫn ra nhiều nhiều những điểm nhỏ nữa - giống như tán lá cây khi mình nhìn từ gốc lên - và đó là tính hệ thống. Đó chưa phải là tất cả những gì mà Mind Map có thể mang lại, điểm mạnh mẽ nhất đó là tạo liên kết. Một "chiếc lá" ở đầu bên này nối với một "cành" ở phía bên khác và sinh ra một câu hỏi mới "nếu như thế này thì sao nhỉ?" và ý tưởng mới được sinh ra. Cũng nối "lá" đó với một hoặc nhiều "lá" khác, chúng ta sẽ có một phương án thiết kế mới.
Ví dụ như ở giai đoạn định hình các phương án Thiết Kế Công Nghiệp, chúng ta có thể tạo liên kết để giải quyết vấn đề phát sinh khi thiết kế Chuột Ergonomic:
Chuột Ergonomic + cơ cấu nghiêng được mặt trên = để phù hợp cả 2 hướng của lòng bàn tay (dành cho người thuận tay trái và phải)
Chuột Ergonomic + vùng tựa ngón tay lớn + mặt trên chuột bầu tròn + không nghiêng sang hướng nào = để phù hợp cả 2 hướng của lòng bàn tay
Chuột Ergonomic + một đoạn đỡ cổ tay nối liền với chuột + mặt trên chuột bầu tròn + không nghiêng sang hướng nào = để phù hợp cả 2 hướng của lòng bàn tay
Chuột Ergonomic + dạng vertical (dạng chuột dựng đứng) + đệm tay rộng = để phù hợp cả 2 hướng của lòng bàn tay
Như mọi người thấy thì trong 4 ý này thì có 3/4 là tạo được một hướng concept riêng để đào sâu thêm. Nội trong ý đầu tiên về cơ cấu nghiêng là có thể phát triển thêm một mind map riêng để hệ thống hướng xây dựng nữa rồi. Thực ra, khi qua một bộ sàng lọc từ phía CEO, Marketing nữa thì có thể chúng ta chỉ chọn được 2/4, hay 1/4 trong đó, việc sàng lọc này có thể sẽ tàn nhẫn dừng vô số ý tưởng mà chính bản thân chúng ta rất thích, nhưng trong doanh nghiệp và phát triển Thiết Kế Công Nghiệp là như thế, ý tưởng và sản phẩm phù hợp với tiêu chí của Brief mới là quan trọng nhất; nhưng cũng vì thế mà bạn hoàn toàn thấy được điểm lợi khi chúng ta hiểu rằng việc xây dựng ý tưởng Thiết Kế Công Nghiệp cần phải như một cái phễu, ban đầu luôn cần làm được làm đầy.